نقش ویتامین Cدر رشد وسلامت بچه تاسماهی:
ویتامین C یکی از ویتامینهای ضروری است که نقش مهمی در حفظ فرایندهای فیزیولوژیکی آبزیان ایفا میکند، این نقشها شامل اثر بر رشد، بازماندگــی و جلوگيری از مرگ و مير، بهبود زخمها، كاهش اثرات اســترس، مقاومت در برابرعوامل پاتوژن و بهبود عملكرد توليد مثل ميباشد.
بیشتر ماهیان بخصوص در مراحل ابتدایی زیست خود فاقد آنزیم ال- گلو نو لاکتون اکسیداز بوده و قادر به ساخت اسید آسکوربیک نیستند بنابراین این ویتامین ضروری باید از منابع خارجی و جیره تامین کردد.
تغذیه مداوم با اسید اسکوربیك میتواند مانع از بروز علائم کمبود اسید اسکوربیك در بچه ماهیان شود
کمبود اسید آسکوربیک در حیره غذایی منجر به تغییر شکل در ستون مهره ها اختلال در تشکیل کلاژن ،
خونریزی داخلی، تاخیر در رشد و بی تمایلی به جذب غذا می شود.
همچنین این ویتامین به عنوان یک آنتی کسیدان نقش بسیار مهمی در حفاظت از دیواره سلولی دارد، استفاده از ویتامین C در تغذیه آبزیان پرورشی با اهدافی چون افزایش رشد، افزایش ضریب ایمنی بدن، افزایش قابلیت تنظیم اسمزی، افزایش کیفیت و کمیت هماوری انجام میگیرد. ویتامین C نقش مهمی نیز در بهبود پارامترهای ایمنی، افزایش مقاومت در برابر بیماریها ایفا میکند. این ویتامین در ساختن کلاژن که مهمترین پروتئین در ساختار بافتهای پیوندی موجودات است نیز نقش مهمی دارد.
تأمین مقدار مناسب اسید اسکوربیك در جیره غذایی ماهیان بخصوص در مراحل ابتدایی زندگی، در مقاومت در برابر بیماریها، بقا و سلامتی ماهی ها تاثیر بسزایی خواهد داشت
نتایج تحقیق فلاحتکار و همکاران نشان داد که بچه فيل ماهيان خصوصاً درمراحل ابتدايی رشــد ونمو نياز افزونتری نســبت به ويتامين C دارند چراكه مقاومت آنها نسبت به عوامل پاتوژن، پارامترهای زيست محيطی و كيفی آب و شرايط موجود در پرورش پايينتر بوده و در صورتــی كه توانايی ســنتز اين ويتامين در فيل ماهی نظير ســاير ماهيان خاوياری مثل تاســماهی ســفيد (A.transmontanus) ، تاسماهی سيبری (A. baeri) ، تاسماهی درياچه ای (A. fulvescens) و تاسماهی هيبريد باشد باید توجه داشت که اين مقدار خصوصاً در مراحل ابتدايی رشــد و نمو به اندازه كافی نبوده و نياز آنها را تامین نمی کند، لذا توجه به رفع نیاز این ضرورت باید مورد توجه قرار گیرد.
بــه عنوان مثال درتاسماهی ســفيد ذكرگرديده كــه دردمای ۱۵درجه سانتیگراد توانايی ســنتز اين ويتامين فقط به مقــدار ۳ ميليگرم به ازای هر كيلوگرم وزن بدن وجود می باشد، لذا با توجه به وزن پايين و نياز غذايی بيشتر، درصد مصــرف غذا به ازای وزن بدن( اين مقــدار كفايت نياز به ويتامين ث را رفع نمی نماید و نياز به مقادير مناسب اين ويتامين در جيره می باشد.
بــر طبق منابــع موجود نياز ماهيان بــه ويتامينC بســته به نوع گونه، سن، اندازه ماهی شــرايط آب و هوايي، شرایط فیزیکی محیط پرورش، مرحلۀ رسیدگی جنسی و جنسيت ماهی متفاوت می باشد.
تهیه و تنظیم: سمیه حسن پور لسکوکلایه
منابع:
- فلاحتکار، ب.؛ سلطانی، م.؛ ابطحی،ب.؛ کلباسی، م.؛ پورکاظمی، م. و یاسمی، م.، 1385. تأثير ويتامينC بر برخی پارامترهای رشد، نرخ بازماندگی و شاخص كبدی در فيل ماهيان( Huso huso) جوان پرورشي.
- Bai., S. C. 2001. Requirements of L- ascorbic acid in a viviparous marine teleost, Korean rockfish, Sebaster schlegeli (Hilgendorf). In: Ascorbic acid in aquatic organisms. Dabrowski, K. (Ed.). CRC press. pp 69-85.
Dabrowski, K. 2001; Ascorbic acid in aquatic organisms. CRC press. 288p.-
-Hung, S. S. O. Deng, D. F. 2002. Sturgeon, Acipenser spp. In: Nutrient requirement and feeding of finfish for aquaculture. Webster, C.D and Lim, C.(Ed.). CABI publishing. pp 344-357.
-Roubach, R., et al. (2006) The influence of dietary vitamin C and E supplementation onthe physiological response of pirarucu, Arapaima gigas, in net culture. Comp. Biochem. Physiol. A. 145: 274-279.
-Wang, X., Kim, K. W., Bai, S. C., Huh, M. D., Cho, B. Y. 2003. Effects of the different levels of dietary vitamin C on growth and tissue ascorbic acid change in Parrot fish (Oplegnathus fasciatus). Aquaculture 215. pp 203-211.
-WSCS. 2003.www.worldstugeonsociety.com