علل تلفات دسته جمعی بچه ماهی خاویاری
هدف از ارائه مقاله مروری حاضر، مختصری بردانش فعلی در مورد بیماری های ویروسی ماهیان خاویاری(که بیشترین تلفات را در بچه ماهیان دارد) و همچنین تکنیک های تحلیلی و تشخیصی آن را بیان می کند.
افزایش در پرورش متراکم ماهیان خاویاری منجر به افزایش متعاقب بیماری های عفونی شده است. عفونت های ویروسی عامل اصلی زیان اقتصادی هستند ، اگرچه آماری وجود ندارد که میزان آن را دقیق نشان دهد. ویروس های اصلی موثر بر ماهیان خاویاری sNCLDV و Alloherpesviruses هستند. سایر عوامل ویروسی خاص (به عنوان مثال، آدنوویروس ها) و غیر اختصاصی ماهیان خاویاری در Acipenseridae یافت شده است. بیماری های ناشی از این ویروس ها عمدتاً بچه ماهیان را تحت تأثیر قرار می دهد و می تواند منجر به مرگ و میر تجمعی بالا شود. علاوه بر این، موارد عفونت ویروسی در ماهیان خاویاری بزرگتر نیز ثبت شده است.
یکی از عوامل محدود کننده پرورش ماهیان خاویاری بیماری های عفونی است. از طرفی بیماریهای باکتریایی و انگلی نیز ماهیان خاویاری را تحت تأثیر قرار میدهند ، اما به نظر میرسد که بیماری ویروس بدترین شکل نوع بیماری باشد که تلفات سنگین ناکهانی را در پی خواهد داشت .
چندین عامل ویروسی برای آلوده کردن ماهیان خاویاری شناخته شده است (جدول 1) و مواردی از ویروس های غیر اختصاصی ماهیان خاویاری در Acipenseridae نیز گزارش شده است. با این وجود، اختلافات زیادی در زیست شناسی ویروسی و اپیدمیولوژی باقی مانده است.
1. ویروسهای DNA بزرگ نوکلئوسیتوپلاسمی ماهیان خاویاری (sNCLDV):
ویروسهای DNA بزرگ نوکلئوسیتوپلاسمی ماهیان خاویاری (sNCLDV) بیشترین و ناهمگنترین گروه از عوامل ویروسی ایجادکننده بیماری در ماهیان خاویاری را نشان میدهند. این خانواده شامل انواعی از ویروسهای DNA بزرگ و دو رشتهای است که بر ارگانیسمهای یوکاریوتی، عمدتاً جلبکها و پروتیستها تأثیر میگذارند. اگر sNCLDV در نهایت Mimiviridae تایید شود، اولین ویروس در این خانواده خواهند بود که قادر به آلوده کردن این موجودات هستند.
1.1. Iridovirus تاسماهی سفید (WSIV)
علائم بالینی خارجی شامل بی حالی و عدم تغذیه است که مورد دوم علت اصلی مرگ و میر است و ناشی از تخریب بافت اپیتلیال حسی توسط ویروس است. میزان تلفات در ماهیان خاویاری کوچک بیشتر است و به شرایط نامطلوب پرورش (استرس، تغییرات دما، ازدحام بیش از حد، دستکاری) مربوط می شود. مرگ و میر ناشی از WSIV می تواند در مولدین نیز رخ دهد،.
مطالعات در این زمینه اهمیت ویروس WSIV را آشکار ساخت و نتایجی را در نوع اثر این ویروس بصورت ذیل نمایان ساخت:
- اندازه های مختلف ماهیان خاویاری دارای این ویروس، انتقال عمودی احتمالی را نشان می دهد و ماهیان بزرگتربه عنوان حامل WSIV می باشند.
- نه تنها ماهیان خاویاری سفید، بلکه سایر گونههای متعلق به خانواده Acipenseridae نیز میتوانند به این ویروس حساس باشند.
- شرایط پرورش متراکم و همچنین فوق متراکم عوامل مستعد کننده برای شروع بیماری هستند .
توضیحات کلی در مورد ویروس (WSIV) :
ایریدوویروس تاسماهی سفید (WSIV) در حال حاضرهمان ویروس sNCLDV است که اطلاعات بیشتری در مورد آن در دسترس است که مشکل قابل توجهی برای حفاظت از گونه های در معرض خطر انقراض Acipenseridae و برای آبزی پروری متراکم ایجاد می کند. ICTV هنوز نام رسمی برای این ویروس تعیین نکرده است. این نام از اولین گزارش گرفته شده است که در آن موارد مرگ و میر مربوط به بچه ماهیان خاویاری سفید (Acipenser transmontanus) از چندین مزرعه شمال کالیفرنیا گزارش شده است. تشخیص WSIV با میکروسکوپ الکترونی انجام شد. همان تیم تحقیقاتی ویروس را روی یک لایه سلولی WSS-2) )جدا کردند. رده های سلولی دیگر (WSH-1، CHSE-214، ( EPC که آزمایش شدند نتایج منفی نشان دادند. اگرچه سلولهای WSS-2 اجازه تجسم WSIV را میدادند، اما محدودیتها شروع اثرات سیتوپاتیک و رشد آهسته ویروس بود [15]. شیوع های مرگ و میر دیگری در آمریکای شمالی به دنبال داشت و این ویروس را به نگرانی اصلی برای پرورش ماهیان خاویاری تبدیل کرد [12،13،19]. WSIV در بچه ها و ماهی های بزرگتر (تا حدود 50 سانتی متر) شناسایی شد.
با توجه به طیف میزبان، مطالعه ویروس DNA WSIV در گونههای مختلف ماهیان خاویاری (A. ruthenus، A. baerii، A. gueldenstaedtii، A. oxyrinchus، A.sturio) و هیبریدهای آن، نمونهبرداری شده و بین سالهای 2010 و 2014 مورد توجه خاص قرار گرفت. علاوه بر این، مواردی در اروپا گزارش شده است که نشان دهنده گسترش ناحیه توزیع WSIV است [16]. هیچ گزارشی از عفونت WSIV در گونه های دیگر Teleost وجود ندارد.
نمونه برداری صحیح از قسمتهایی شامل آبشش ها، دهان و قسمت های گوشتی باله ها برای تشخیص ضایعات یا ویروس است. تشخیص WSIV را می توان با استفاده از روش های مولکولی، PCR معمولی [50] یا TaqMan Real-time PCR [16] انجام داد. بافت شناسی، میکروسکوپ الکترونی و جداسازی کشت سلولی نیز استفاده می شود [15]. روش In-situ hybridization، به دلیل حساسیت کم، برای اهداف تشخیصی توصیه نمی شود [16].
1.2. Iridovirus ماهیان خاویاری رودخانه میسوری (MRSIV)
Iridovirus ماهیان خاویاری رودخانه میسوری (MRSIV) ارتباط نزدیکی با WSIV دارد و به طور منحصر به فردی با دو گونه بومی Acipenseridae در میسوری و رودخانه می سی سی پی مرتبط است: ماهیان خاویاری (Scaphirhynchus albus) و ماهیان خاویاری .[17] (S. platorynchu)
ویروسهای شناساییشده در دو گونه ماهیان خاویاری در ابتدا نامهای متفاوتی داشتند:
iridovirus sturgeon shovelnose (SSIV) و iridovirus sturgeon pallid .(PSIV). این تمایز در نهایت کنار گذاشته شد و این دو گونه اکنون انواعی از MRSIV در نظر گرفته می شوند. اگرچه به نظر نمیرسد مشکلی برای مزارع ماهیان خاویاری با سیستم متراکم ایجاد کند، اما MRSIV میتواند محدودیتی برای برنامههای احیای دو نوع ماهی خاویاری بومی این منطقه ایجاد کند که به ترتیب در اتحادیه بینالمللی حفاظت بهعنوان گونههای در معرض خطر و آسیبپذیر معرفی میشوند. فهرست قرمز طبیعت (IUCN)
شیوع دربچه ماهی هر دو گونه در سال 1999 رخ داد. علائم شامل بیحالی، لاغری و التهاب پوست و بالهها بود. میزان مرگ و میر چندین دسته ماهیان خاویاری 100 درصد بود. اگرچه ویروس ها توسط میکروسکوپ الکترونی در سلول های اپیتلیال شناسایی شده اند، اما MRSIV روی تک لایه سلولی جدا نشده است [17]. تشخیص سریع و کمیت ویروس را می توان با استفاده از PCR معمولی یا TaqMan Real-time PCR انجام داد.
1.3. ویروس ماهیان خاویاری پوزه کوتاه (SNSV)
ویروس ماهیان خاویاری پوزه کوتاه ( SNSV) یکی دیگر از پاتوژنهایی است که ماهیان خاویاری پوزه کوتاه A. brevirostrum) )را تحت تأثیر قرار میدهد. تنها گزارش منتشر شده توسط لا پاترا و همکاران است و یک مورد عفونت همزمان با ویروس هرپس و ویروس شبه ایریدو را در ماهیان خاویاری پوزه کوتاه بالغ از سواحل اقیانوس اطلس کانادا توصیف می کند. تشخیص بر اساس بافت شناسی و میکروسکوپ الکترونی بود. در یک مطالعه فیلوژنتیکی بعدی با استفاده از سنجش PCR بر روی آبششهای عفونی فیکس شده با فرمالین، ویروس SNSVنام گرفت.
1.4. ویروس بریتیش کلمبیا سفید خاویاری (BCWSV)
یک گزارش در مورد ویروس ماهیان خاویاری سفید بریتیش کلمبیا (BCWSV) مربوط به سال 2001 در ماهیان خاویاری سفید (A. transmontanus) است که در بریتیش کلمبیا، کانادا پرورش داده شده است. ماهیان خاویاری (8 تا 10 سانتی متر طول) بی اشتهایی مزمن، بی حالی و عدم واکنش نشان دادند. مرگ و میر گزارش شد، اگرچه میزان آن مشخص نشده بود. تشخیص بر اساس میکروسکوپ الکترونی بود. توالی های ژن BCWSV موجود از مطالعه فیلوژنتیک توسط Clouthier و همکاران به دست می آیند.
2.5. ویروس Namao (NV)
ویروس Namao (NV) به عنوان عامل شیوع مرگ و میر مربوط به ماهیان خاویاری دریاچه ای
(A. fulvescens) که در مانیتوبا، کانادا، در سال های 2009 و 2010 در هچری پرورش یافته بود، شناخته شده است. علائم شامل بی اشتهایی، بی اشتهایی، رفتار نامنظم، قرمزی و خونریزی پوست و مخاط آبشش اضافی بود. NV با تکثیر PCR قسمت 219 جفت باز از ژن اصلی پروتئین کپسید شناسایی شد. علاوه بر این، اثرات سیتوپاتیک در کشت های سلولی ماهیان خاویاری دریاچه مانیتوبا شناسایی شد، اما هیچ تغییری به دنبال تلقیح NV در سایر رده های سلولی (WSSK-1، WSS-2، CHSE-214، (EPC مشاهده نشد. میکروسکوپ الکترونی ویریون های شش ضلعی را در سلول های اپیتلیال نشان داد [20].
تنها گزارش عفونتNV توسط Clouthier و نویسندگان همکار [20] است. مطالعات دیگر روی NV عمدتاً بر این فرضیه تمرکز دارند که این و سایر sNCLDV به خانواده Mimiviridae تعلق دارند
1.6. Acipenser Iridovirus-European (AcIV-E)
تحقیقات در مورد sNCLDV اخیراً در اروپا افزایش یافته است. در انتظار نامگذاری رسمی، عامل ایجاد کننده وقایع مرگ و میر در ماهیان خاویاری اروپایی acipenser iridovirus-European (AcIV-E) نامگذاری شده است. گزارش اولیه یک ویروس شبه ایریدو در تاسماهی روسی (A. gueldenstaedtii) در شمال اروپا مربوط به دهه 1990 است. این ماهی چهار ماهه در مزرعه ای با سابقه حوادث مرگ و میر پرورش داده شد. با این وجود، هیچ بررسی عمیقی برای شناسایی عامل اتیولوژیک انجام نشد. شیوع جدید مرگ و میر در چندین کشور اروپایی چهار گونه ماهیان خاویاری پرورشی A. gueldenstaedtii)، A. baerii، A. naccarii، (Huso huso را شامل می شود22].. [
Ciulli و همکارانش نام ویروس را به عنوان ماهیان خاویاری اروپایی NCLDV [22]، در حالی که سایر نویسندگان آن را AcIV-E نامیدند .[21] با وجود تفاوت، به نظر می رسد که آنها چندین گونه از یک ویروس هستند [44]. اگرچه عامل ایجاد کننده یکسان است، تظاهرات بالینی در قسمت ها و گونه های Acipenseridae متفاوت است. علاوه بر این، اختلافات را می توان در یک گونه (به عنوان مثال، ماهیان خاویاری روسی)، در اندازه و علائم مشاهده کرد: بی اشتهایی، بی حالی و نامنظم.
، زخم های پوستی و آبشش ها با مخاط فراوان قابل مشاهده است، اما علائم بالینی خاصی وجود ندارد. به نظر می رسد که ویروس بچه ماهیان را شدیدتر تحت تأثیر قرار می دهد و میزان مرگ و میر بسیار متغیر است (از 30٪ تا 100٪). علاوه بر این، عفونت همزمان با پاتوژن های فرصت طلب یا باکتری های محیطی (Aeromonas spp.، Acinetobacter spp.، Flavobacterium sp.، Enterobacter sp.، Chryseobacterium indologenes، Serratia liquefaciens، (Hafnia alvei می تواند رخ دهد [21،22]. علیرغم ناشناختههای فراوان، به نظر میرسد که ماهیان خاویاری روسی میتواند حساسترین گونه به عفونت AcIV-E باشد. شواهدی وجود دارد که این فرضیه را تأیید می کند. موارد جدیدی برای کشورهای دیگر (سوئد) [24] و گونه های دیگر (A. stellatus، (A. ruthenus گزارش شده است[25].
برخلاف اکثر موارد توصیف شده توسط نویسندگان آمریکایی، AcIV-E عمدتاً با سنجش PCR تشخیص داده شد. تجزیه و تحلیل بافت شناسی نیز انجام شد، در حالی که امکان جداسازی ویروس روی تک لایه های سلولی با استفاده از چندین رده سلولی (BF-2، CCB، EPC، GF، SSN-1، E11، WSSK) وجود نداشت [21،22].
1.7. Frog Virus 3 (FV3)
چندین fsNCLDV با عنوان"Iridovirus نامیده می شوند، اگرچه در واقع بیشتر شبیه Mimiviridae هستند. استثنا Frog Virus 3 (FV3) است که تنها عضو خانواده Iridoviridae است که در حال حاضر به عنوان عامل عفونت در ماهیان خاویاری شناخته شده است. FV3 به طور رسمی توسط ICTV به عنوان گونهای از جنس Ranavirus وخانواده Iridoviridae، زیرخانواده Alphairidovirinae شناخته شده است. مورد مربوط به خانواده Acipenseridae به شیوع مرگ و میر در بچه تاسماهی S. albus) ) در میسوری (ایالات متحده آمریکا) اشاره دارد. مرگ و میر تجمعی در این رویداد اپیزوتیک 95 درصد بود. عامل ایجاد کننده به عنوان FV3 بر اساس بافت شناسی، میکروسکوپ الکترونی و سنجش بیومولکولی شناسایی شد.
2. هرپس ویروس ها
ویروس های هرپس، به ویژه گونه های متعلق به خانواده Alloherpesviridae، پاتوژن های شناخته شده ماهی هستند.
ویروسهای هرپس نیز میتوانند ماهیان خاویاری را آلوده کنند. این امر باعث شده است که هرپس ویروز، مانند عفونت sNCLDV، بیماری اصلی ویروسی در ماهیان خاویاری پرورشی و وحشی باشد. چندین گونه از این ویروسهای DNA دو رشتهای که میتوانند به طور خاص Acipenseridae را آلوده کنند، توصیف شدهاند. تنها یکی از آنها به طور رسمی توسط ICTV به رسمیت شناخته شده است: acipenserid herpesvirus 2 (AciHV-2)، که در جنس Ictalurivirus قرار دارد. Alloherpesviridae غیر اختصاصی ماهیان خاویاری نیز گزارش شده است.
2.1. Acipenserid Herpesvirus 1 (AciHV-1)
Acipenserid herpesvirus 1 (AciHV-1) اولین ویروس هرپسی بود که در ماهیان خاویاری شناسایی شد. اولین مورد در سال 1989 در بچه ماهیان خاویاری سفید (A. transmontanus) پرورش یافته در کالیفرنیا گزارش شد.
AciHV-1 سینسیتیوم تولید کرد و از یک تک لایه سلولی خاص اپیتلیال ماهیان خاویاری (WSSK-1) جدا شد.
ویژگی های بارز ضایعات نکروزه روی بافت اپیتلیال پوست و ویروس ها با کپسید شش ضلعی قابل ارجاع به ویروس هرپس بود. با این وجود، هیچ علامت بالینی خارجی تا زمان مرگ مشهود نبود.
2.2. Acipenserid Herpesvirus 2 (AciHV-2)
Acipenserid Herpesvirus 2 (AciHV-2)چند سال پس از شناسایی ویروس هرپس ماهیان خاویاری AciHV-1 جدا شد.
AciHV-2 در حال حاضر تنها ویروس هرپس ماهیان خاویاری است که به طور رسمی توسط ICTV نامگذاری شده و به جنس Ictalurivirus خانواده Alloherpesviridae، راسته Herpesvirales اضافه شده است. AciHV-2 اولین بار در سال 1991 از مایع تخمدانی ماهیان خاویاری سفیدtransmontanus) (A. گزارش شد:
نرخ مرگ و میر بالاتری (تا 80٪) را در مقایسه با) ٪ AciHV-1 (35نشان داد که نشان دهنده شدت بیشتر AciHV-2 است.
AciHV-2 همچنین برای اروپا گزارش شده است: یک شیوع مرگ و میر گسترده شامل بچه ماهیان خاویاری سیبری (A. baerii) )در روسیه رخ داده است. همان عامل ایجاد کننده، به نام ویروس هرپس ماهیان خاویاری سیبری SbSHV))، همچنین بچه ماهی بستر
( H. huso× A . ruthenus) و ماهیان خاویاری سیبری بالغ را تحت تأثیر قرار داد.
عفونتهای تجربی در ماهیان خاویاری سیبری منجر به مرگ کل بچهها و تلفات تجمعی بالا (36 درصد) در بالغین شد [31].
تجزیه و تحلیل کشت سلولی را می توان با میکروسکوپ الکترونی عبوری و PCR همراه کرد
2.3. سیپرینید هرپس ویروس 3 (CyHV3)
اگرچه به طور خاص پاتوژن ماهیان خاویاری نیست، اما Cyprinid Herpesvirus-3 (CyHV-3) یا Koi Herpesvirus (KHV) در Acipenseridae گزارش شده است. دو مورد مستند مربوط به ماهیان خاویاری اقیانوس اطلس (A. oxyrhynchus)، ماهیان خاویاری روسی (A. gueldenstaedtii)
و یک هیبرید Bester (A. ruthenus x H. huso) است. از آنجایی که فقط DNA ویروسی یافت شد، شواهد کافی برای حمایت از فرضیه عفونت وجود ندارد، با این حال، این گزارش ها مرتبط هستند، زیرا ماهیان خاویاری ممکن است مخزن بالقوه این بیماری قابل انتقال باشد.
3. آدنوویروس سفید ماهیان خاویاری 1 (WSAdV-1)
اگرچه آدنوویروسها برای پرورش ماهیان خاویاری مشکلی به نظر نمیرسند، اما فقط در ماهیان خاویاری شناسایی شدهاند. آدنوویروس ۱ ماهیان خاویاری سفید (WSAdV-1) تنها آدنوویروس طبقه بندی شده توسط ICTV در ماهی است.
اولین گزارش مربوط به سال 1984 است و ذرات آدنو مانند مشاهده شده در بچه ماهیان خاویاری سفید پرورشی 0.5 گرمی (A. transmontanus) از کالیفرنیا بود
مورد دوم توسط لا پاترا و همکارانش گزارش شد، دوباره در ماهیان خاویاری سفید، که در این مورد ویروس بر روی تک لایه سلولی جدا شد و ماهیان خاویاری وحشی (رودخانه کلمبیا) را آلوده کرد.
برای اهداف تشخیصی، علائم اصلی بیحالی، بیاشتهایی و لاغری با مرگ و میر تجمعی 50 درصد است. کالبد شکافی کبد رنگ پریده و روده خالی را نشان می دهد. ویریون ها را می توان با میکروسکوپ الکترونی در هسته های دریچه مارپیچی و روده مستقیم تشخیص داد. علائم فقط در بچه ماهیان خاویاری سفید مشاهده شد WSAdV-1 روی رده سلولی اپیتلیال طحال ماهیان خاویاری سفید (WSS-2) رشد می کند.
یک پروتکل شناسایی از روش PCR در دسترس است.
4. سایر بیماری های ویروسی
نکروز خونساز عفونی (IHN) توسط یک Novirhabdovirus ایجاد می شود که به طور معمول ماهی قزل آلا را آلوده می کند. این یک بیماری قابل انتقال است. یک مطالعه نشان داد که ماهیان خاویاری سفید (A. transmontanus) مستعد ابتلا به عفونت IHN است که آنتی بادی های خنثی کننده تولید می کند.
OIE در سال 2019ماهیان خاویاری را به عنوان "گونه ای با شواهد ناقص برای حساسیت" تعریف می کند. با این وجود، توجه و کنترل اجباری است،به گزارش Pedron در سال 2016 ماهیان خاویاری در تأسیساتی پرورش مییابند که میتوانند حاوی گونههای حساس به (IHN) مانند قزلآلای رنگین کمان باشند.
بیماری دیگر ویروسی بهاره کپور SVC) ) است که توسط ویروسی از خانواده Rhabdoviridae ایجاد می شود. Vicenova و همکارانش یک مورد SVCV را در ماهیان خاویاری سیبری (A. baerii) از یک مزرعه کوچک گزارش کردند که ماهیان خاویاری این مزرعه همزمان با کپور ماهیان پرورش داده می شدند و علائم و مرگ و میر را نشان دادند پس از تشخیص با جداسازی ویروس بر روی تک لایه سلولی (EPC، FHM، (RTG و با ELISA و PCR شناسایی شد.
در نهایت، نکروز عفونی پانکراس IPN) ) در ماهیان خاویاری سیبری A. baerii))، عفونت ویروس پاپووا مانند در ماهیان خاویاری سفید A. transmontanus) و یک reovirus از خانواده Aquareoviridae در ماهیان خاویاری چینی (A. sinensis) گزارش شده است ،
تهیه و تنظیم: سمیه حسن پور لسکوکلایه
References